जापान, अक्टोबर २५ । जापानका प्रधानमन्त्री शिन्जो आबेले बिहीबार टोकियोमा दक्षिण कोरियाली प्रधानमन्त्री ली नाक-योनसँग बिहीबार भेटवार्ता गरे। आबेले लीलाई द्विपक्षीय सम्बन्धलाई तनावमुक्त गर्न आग्रह गरेका छन।
गत वर्ष दक्षिण कोरियाको सर्वोच्च अदालतले गरेको निर्णयहरूको क्रममा दुई देशबीचको सम्बन्धमा वृद्धिको कारण बैठक उच्च तहमा बसेको थियो। अदालतले जापानी कम्पनीहरूलाई क्षतिपूर्ति दिन आदेश दियो जसले उनीहरूलाई दोस्रो विश्वयुद्धको बेला काम गर्न बाध्य पारिदिएको थियो।
जापानी सरकारले क्षतिपूर्ति दाबी गर्ने अधिकारको मुद्दालाई १ 65 .65 को सम्झौताको आधारमा समाधान गरेको छ। यसले हालसालैका निर्णयहरूले अन्तर्राष्ट्रिय कानूनको उल्लघन गरेको र दक्षिण कोरियाले यसलाई सच्याउनको लागि अनुरोध गरेको छ।
२० मिनेटको बैठकमा दुबै नेताहरू विभिन्न तहमा आर्थिक बृद्धि लगायतका विषयमा भने सहमत भए ।
विभाजित प्रतिक्रिया
आबेले जोड दिए कि दक्षिण कोरियाको साथसाथै संयुक्त राज्य अमेरिकासँगको त्रिपक्षीय सम्बन्ध उत्तर कोरियालगायतका विषयमा महत्वपूर्ण छन्। र उनले दक्षिण कोरियालाई युद्दको समयमा श्रम मुद्दा सुधार्न आह्वान गरे।
जापानका उप मुख्य क्याबिनेट सचिव नाओकी ओकाडा बैठकमा थिए र पत्रकारहरुलाई दुई पक्षीय सम्बन्ध शान्त र सुदृढ रहेको बताएका थिए।
अर्कोतर्फ, दक्षिण कोरियाको सम्बन्ध सुधार गर्न उच्च अपेक्षा थियो। प्रधानमन्त्री लीले आबेलाई दक्षिण कोरियाली राष्ट्रपति मून जा-इनबाट एक पत्र पठाए। दक्षिण कोरियाली सरकारले उक्त पत्रमा जापानलाई नयाँ रीवा युगको शुरुवातमा बधाई छ र द्विपक्षीय सम्बन्ध विकासको आशा व्यक्त गरेको छ।
लीले सियोल फर्कने क्रममा पत्रकारहरूलाई भने कि उनले अबे-मून भेटको आशा रहेको भन्ने भनाई व्यक्त गरेको थियो, यद्यपि उनले समय वा ठाउँ भने संचारकर्मीलाई जानकारी गराएनन ।
दुई देश बिच बिग्रिएको सम्बन्धले सियोल चिन्तित छ यसले दुई देशको अर्थतन्त्रलाई समेत असर गर्ने समेत बताए ।
सियोल विशेष गरी तीन उच्च टेक सामग्रीमा टोकियोको निर्यात नियन्त्रणको बारेमा छलफल गर्न उत्सुक रहेको छ। गत महिना, दक्षिण कोरियाले जापानको निर्णयलाई लिएर डब्ल्यूटीओ विवाद समाधान प्रक्रिया शुरू गरेको थियो । यसले दाबी गर्छ कि नियन्त्रणहरू राजनीतिक रूपले प्रेरित, भेदभावपूर्ण र WTO नियमको उल्लंघन भएकोले यसलाई अध्ययन र परिमार्जन गर्न ज़रूरी रहेको समेत बताउनु भयो ।
तर उनले जापानी व्यापारिक व्यक्तिहरूसँगको भेटमा अधिक सुझबुझ व्यक्त गरे, प्रधानमन्त्री लीले भने कि दुबै देशका उद्योगहरूका लागि मिलेर काम गर्नु महत्त्वपूर्ण छ। दुई देश बिच व्यापारिक साझेदारी गरी आर्थिक बृद्धि गर्न सकिने र यो दुई देशलाई फाईदा र महत्वपूर्ण हुने समेत जानकारी गराए ।
“हाम्रो दुई देशको अर्थव्यवस्था घडीको काम जस्तै एकजुट हुन्छन्, र हामी उनीहरुलाई रोक्न सक्दैनौं। हामीले उनीहरु अघि बढ्नु पर्छ भन्ने कुरा सुनिश्चित गर्नुपर्दछ,” लीले भने।
प्रधानमन्त्री लीले बिहीबार जापानी व्यापारीहरूसँग भेट गरे।
अबे र मुनले आउँदो दिनमा अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनमा भाग लिने अपेक्षा गरिएको छ, जसमा थाईल्याण्डमा पूर्वी एशिया शिखर सम्मेलन र अर्को महिना चिलीमा एप्पेक शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुने जनाएको छ ।
दुई देशका लागि यो समय सार हो किनकि निकट भविष्यमा झन घटनाहरू र विवाद बढ़ने र आपसी सम्बन्धहरूलाई अझ विकराल बनाउँदछ।
दक्षिण कोरियाले घोषणा गरेको छ कि उनले जापान र दक्षिण कोरियाको बीचमा एउटा खुफिया साझेदारी सम्झौता समाप्त गर्ने छ जुन GSOMIA को रूपमा चिनिन्छ। सम्झौता नोभेम्बर बीचमा समाप्त हुन्छ। जापानले दक्षिण कोरियालाई बारम्बार उत्तर कोरियाको ब्यालिस्टिक क्षेप्यास्त्रको परीक्षणको समयमा सम्झौता कायम राख्न आग्रह गरेको छ।
र युद्धकालका श्रम मुद्दाका वादीहरू जापानी फर्महरूबाट जफत गरेको सम्पत्ति बेच्न अदालत प्रक्रियामा संलग्न छन्। ती प्रक्रियाहरू वर्षको अन्त्य सम्ममा सम्पन्न हुने दुबै देशले अपेक्षा गरिएको छ।